Malta weer
Het eiland Malta ligt ten zuiden van Italië, onder Sicilië in de Middellandse Zee. Op basis van de officiële Köppen-Geiger klimaatclassificatie wordt het klimaat van Malta ingedeeld in de klasse Csa: een warm mediterraan klimaat. Een mediterraan klimaat wordt gekenmerkt door warme, droge zomers en zachte, natte winters. De droogste maand in de zomer heeft gemiddeld minder dan 30 mm neerslag per maand en de natste maand in de winter heeft gemiddeld 3x de hoeveelheid neerslag die in de droogste maand valt.
Het weer op Malta wordt grotendeels beïnvloed door de Middellandse Zee. De Middellandse Zee is een grote watermassa die ook nog eens relatief warm is. Rondom Malta loopt de gemiddelde zeetemperatuur uiteen van 15 graden in de winter tot 25 graden in de zomer. In het najaar is de temperatuur van het zeewater en de lucht er vlak boven (veel) hoger dan de temperatuur van de lucht op grote hoogte. Hierdoor ontstaan gemakkelijk regenwolken. Omdat er geen stromingen zijn die deze wolken kunnen verplaatsen, kan het soms dagenlang flink regenen op Malta.
Malta is volledig omgeven door water en dat is goed merkbaar aan de luchtvochtigheid. Op het eiland is de luchtvochtigheid bijna constant vrij hoog: gemiddeld 79% in de winter en 71% in de zomer. Door de hoge luchtvochtigheid voelt de temperatuur in de winter kouder aan en kan het in de zomer drukkend warm aanvoelen. In de maanden juli en augustus kan het daardoor echt onaangenaam aanvoelen. Aan de kust zorgt de wind van zee nog voor enige verkoeling waardoor het aan de stranden nog wel uit te houden is.
Malta ligt redelijk beschut met in het noorden Italië, in het oosten Griekenland en in het westen en zuiden Tunesië en Libië. Hierdoor is de kans op orkanen en tropische stormen een stuk kleiner dan in bijvoorbeeld het Caraïbisch gebied. Het klimaat op Malta is daardoor gedurende het hele jaar vrij rustig en mild.
De wind waait op Malta uit verschillende richtingen en elke windrichting heeft een ander effect op het weer. De majjistral (mistral) is de koele noordwestenwind die het meest waait op Malta. In de zomer zorgt deze wind voor de nodige verkoeling, ook verder landinwaarts. De mistralwind zorgt voor heldere luchten, maar kan het land ook verder uitdrogen in de zomer. In de winter zorgt de mistral voor zacht weer. De grigal is de droge noordoostenwind die een paar dagen kan waaien als er een lagedrukgebied ten zuiden van Malta ligt. Op Malta is deze wind het sterkst merkbaar in de wintermaanden waarbij de wind kan aanwakkeren tot orkaankracht. In 1555 zorgde deze wind voor sterke golven waarin 600 mensen bij Valletta verdronken. De 3e wind die invloed heeft op het weer van Malta is de sirocco. Dit is de warme zuidoostenwind die vanuit Libië en de Sahara over de Middellandse Zee naar Malta waait. Onderweg stijgt het vochtgehalte doordat de wind over zee waait. Omdat Malta relatief dicht bij Afrika ligt, is het effect van deze wind goed merkbaar op Malta. Als de sirocco veel zand meeneemt uit de Sahara, dan kunnen er af en toe ook zandstormen ontstaan bij Malta. Dit gebeurt meestal in de winter of in het voorjaar.
De UV-index is een maat voor de intensiteit van de UV-straling rond het middaguur op een heldere dag. De index geeft aan op welke momenten er een risico bestaat op schade aan de huid door onbeschermde blootstelling aan de zon, ingedeeld in 11 klassen van geen UV-straling tot extreme UV-straling. Algemeen wordt geadviseerd om de huid te beschermen tegen de zon als de UV-index hoger dan 2 is. De UV-index voor Malta varieert gedurende het jaar. Januari en december zijn de enige maanden waarin zonbescherming niet echt nodig is omdat de UV-index dan gemiddeld 2 is. In februari begint de UV-index snel te stijgen naar 4, waardoor zonbescherming in het voorjaar al nodig is. Tijdens het seizoen loopt de UV-index verder op naar 10 (zeer hoog) in juli en augustus, waardoor de kans op verbranding van de huid zeer groot is. Regelmatig insmeren met een goede zonnebrand creme met een hoge beschermingsfactor is dan echt noodzakelijk. Na augustus daalt de UV-index weer tot 5 in oktober en 2 in december. Wie in oktober op vakantie gaat naar Malta doet er dus nog steeds goed aan om zonnebrandcreme mee te nemen.
Extreem weer komt niet vaak voor op Malta. Wel kan het weer soms snel omslaan en tijdens een flinke regenbui kan er ook flink wat wateroverlast ontstaan. Het echt extreme weer is eerder uitzondering dan regel. In september 2012 zorgde extreem zware regenval voor veel wateroverlast op Malta. Op 15 oktober 2012 was er sprake van extreem weer boven Malta, wat bestond uit onweer, hevige regenval en extreme wateroverlast. Af en toe komen tornado’s voor, maar deze blijven meestal boven zee. In de winter komen soms zware stormen voor met windkracht 10 of meer.
Voorjaar
Het voorjaar begint in Malta rond maart/april en loopt tot ongeveer de 2e helft van mei. In deze periode gaat de zon vaker en langer schijnen en de wind en regen nemen af. De zonkracht neemt merkbaar toe, maar de temperatuur stijgt nog maar zeer geleidelijk. In april worden waardes van 20 graden makkelijk gehaald, met uitschieters naar 25 graden. De minimumtemperatuur ligt tussen de 10 en 15 graden waardoor het ’s avonds en ’s nachts fris aanvoelt. De temperatuur van het zeewater ligt in deze periode rond de 15-17 graden waardoor het nog niet echt geschikt is om in te zwemmen.
Door de milde temperaturen in het voorjaar bloeien de acacia’s en oleanders die met hun prachtige bloemen kleur aan het eiland geven. April is een prima tijd om Malta te bezoeken voor de culturele bezienswaardigheden. Het is ook een goede periode voor outdoor-activiteiten waarvoor het ’s zomers te warm kan zijn, zoals wandelen en mountainbiken.
Zomer
De zomerperiode loopt op Malta van half mei tot september. In deze periode schijnt de zon volop en stijgen de temperaturen. Er is weinig bewolking en er valt nauwelijks neerslag. De gemiddelde temperatuur loopt op van zo’n 23 graden in mei tot 30 graden in juli en augustus. In september en oktober dalen de temperaturen tot gemiddeld 25 graden. De minimumtemperatuur varieert in deze periode van 15 graden in mei tot 22 graden in juli en augustus. Van juni tot september blijft het ’s avonds lang nog warm op Malta en zakt de temperatuur pas na middernacht beneden de 25 graden. Deze periode is ideaal voor een strand vakantie, omdat er bijna 100% kans is op zon. Het aantal zonuren ligt in de zomermaanden op 10-12 uur per dag. De temperatuur van het zeewater stijgt in de loop van juni naar een temperatuur boven de 20 graden. In de periode juli-september krijgt het zeewater een echt aangename temperatuur van 24-27 graden; heerlijk om in te zwemmen.
De lucht voelt ’s zomers droog aan. Dit kan nog versterkt worden als de sirocco opsteekt. De sirocco is een woestijnwind die hete droge lucht met zand en stof vanuit de Sahara over Malta heen blaast met als gevolg zeer warme en benauwde dagen. De sirocco houdt meestal een paar dagen aan waarna de lucht weer opklaart.
Najaar
September en oktober zijn de najaarsmaanden van Malta. De zee koelt wat af, maar is met 23 graden nog redelijk aangenaam om in te zwemmen. Hoewel het in oktober nog gemiddeld 21 graden is, met ca. 9 zonuren per dag, neemt de bewolking en de hoeveelheid neerslag snel toe. In september neemt ook de wind toe waardoor het op de stranden soms niet zo aangenaam meer is. In sommige jaren houdt de zomer nog tot ver in oktober aan, maar door de aantrekkende wind en grotere kans op neerslag is dit niet de beste tijd voor een strandvakantie. Wie in de herfstvakantie naar Malta reist kan geluk hebben en het treffen met het weer, maar men moet wel rekening houden met een grotere kans op wind en neerslag in deze periode. Dit seizoen is wel geschikt voor het bezoeken van culturele bezienswaardigheden of voor activiteiten in de buitenlucht.
Winter
In november begint op Malta de winter die duurt tot maart. De temperaturen zakken tijdens de winterperiode ’s nachts van zo’n 17 naar 11 graden. Overdag dalen de temperaturen naar ongeveer 15-17 graden wat nog steeds vrij aangename temperaturen zijn vergeleken bij de temperaturen in de Nederlandse winter. De wind zorgt echter voor een extra afkoelend effect langs het strand of zwembad waardoor het toch minder aangenaam aanvoelt. Door de hoge luchtvochtigheid voelt het bovendien een stuk kouder aan dan de thermometer aangeeft. Hierdoor is Malta niet echt geschikt voor een winterzon vakantie ondanks dat er in december nog zo’n 5 zonuren per dag zijn.
Het relatief warme zeewater trekt in de winter tonijnen, dolfijnen en bonito’s (en soort grote makreel) naar de kust van Malta. Ook zonnevissen komen naar de oppervlakte op zoek naar warmer water. Samen met het relatief rustige winterweer, de rotsachtige kust en de scheepswrakken maakt dit Malta geschikt als duikbestemming in de winter.
